Thông tin chung

Nội dung

Tên nhiệm vụ: Quan trắc, cảnh báo và giám sát môi trường vùng nuôi biển tại một số tỉnh trọng điểm năm 2021

Thuộc chương trình: Kế hoạch quan trắc, cảnh báo và giám sát môi trường trong nuôi trồng thuỷ sản giai đoạn 2021-2025

Cấp quản lý: Bộ NN&PTNT

Tổ chức chủ trì: Viện Nghiên cứu Hải sản

Họ và tên chủ nhiệm: ThS. Nguyễn Công Thành

Mục tiêu của nhiệm vụ: Quan trắc, cảnh báo và giám sát môi trường vùng nuôi biển tập trung tại một số tỉnh trọng điểm nhằm phục vụ hiệu quả công tác quản lý, chỉ đạo hoạt động nuôi trồng thủy sản phát triển bền vững, hiệu quả.

Kết quả thực hiện:

- Kết quả quan trắc cho thấy, nhìn chung các thông số môi trường cơ bản biến động trong khoảng GHCP, ngoại trừ một số khu vực nuôi có hàm lượng DO thấp hơn GHCP, độ muối và độ đục tăng cao trong tháng mùa mưa. Các khu vực nuôi biển đều thể hiện ô nhiễm N-NH4+, COD và một số khu vực bị ô nhiễm dầu, mức độ ô nhiễm ở vùng nuôi biển của Hải Phòng cao nhất, tiếp đến là vùng Quảng Ninh, thấp nhất là vùng Kiên Giang. Mật độ TVPD, coliform, vibrio ghi nhận ở các vùng nuôi cũng tương tự như thông số dinh dưỡng và COD. Theo thời gian, các thông số này biến động rất lớn và có giá trị cao, thậm chí vượt GHCP vào tháng 7-9/2021 ở vùng nuôi của Quảng Ninh và Hải Phòng, ở vùng Kiên Giang váo tháng 10-11/2021, đây là các thời điểm cần tăng cường theo dõi, quản lý môi trường vùng nuôi.

- Đối với các khu vực nuôi biển của Quảng Ninh, khu vực Hòn Ông cụ, Soi Nhụ, Béo Cò, Cống Đông-Cống Tây có nhiều bất lợi về môi trường nhất, ghi nhận hàm lượng DO thấp hơn GHCP, N-NH4+ và COD vượt GHCP, mật độ nhóm Coliform và Vibrio cũng ở mức vượt ngưỡng phù hợp với NTTS. Thời điểm cuối tháng 6/2021, ghi nhận nhiệt độ nước khá cao, mật độ Vibrio và các chất ô nhiễm tăng cao, cũng là thời điểm ghi nhận cá nuôi ở khu vực Soi Nhụ, Béo Cò và Tây Hoi bị lở loét, chết rải rác. Đây là các khu vực nuôi rất có khả năng xảy ra sự cố bất lợi đối với cá nuôi, đặc biệt trong những thời điểm nắng nóng kéo dài và các yếu tố môi trường biến động lớn vào tháng 7-9.

- Các vùng nuôi biển của Hải Phòng thể hiện mức độ ô nhiễm cao nhất trong 3 tỉnh thành phố được quan trắc. Khu vực nuôi biển ở Bến Bèo và vịnh Lan Hạ có mức độ ô nhiễm cao nhất, tỷ lệ mẫu có DO thâp hơn GHCP cao, N-NH4+ vượt nhiều lần GHCP, COD cũng ở mức cao và vượt ngưỡng, mật độ nhóm Coliform và Vibrio ở mức vượt GHCP. Đợt quan tháng 7/2021 đã bắt gặp cá bị lở loét, bỏ ăn và chết rải rác ở 2 khu vực này. Hai khu vực nuôi ở Trà Báu và Hòn Thoi Quýt có mức ô nhiễm thấp hơn so với Bến Bèo và vịnh Lan Hạ. Cũng tương tự vùng Quảng Ninh, vùng nuôi biển của Hải Phòng trong giai đoạn tháng 6 - 8 cần tăng cường theo dõi và quản lý môi trường vùng nuôi, cũng như có các biện pháp phù hợp chăm sóc đối tượng nuôi.

- Đối với vùng nuôi của Kiên Giang, khu vực nuôi ở Nam Du và Hòn Sơn vẫn ở mức tốt, hầu hết các thông số nằm trong khoảng GHCP. Tuy nhiên, các khu vực nuôi ven bờ như Hòn Tre, Hòn Nhum, Hòn Heo cần tăng tường theo dõi và quản lý môi trường vùng nuôi, đây là những khu vực đã có biểu hiện ô nhiễm, một số điểm có DO thấp hơn GHCP, N-NH4+, COD, Coliform, Vibrio tổng số ở mức vượt GHCP, mật độ thực vật phù du khá cao, nguy cơ bùng phát của các loài tảo độc hại. Trong 4 đợt quan trắc, đợt cđợt 2 của tháng 11 ghi nhận các thông số môi trường có nhiều bât lợi nhất.

- Kết quả đánh giá chất lượng nước vùng nuôi biển của Quảng Ninh qua chỉ số WQI cho thấy rõ khu vực nuôi ở Soi Nhụ, Hòn Ông Cụ và Béo Cò có mức chất lượng môi trường thấp; tháng 7-9 có mức chất lượng thấp hơn các tháng được quan trắc. Ở Hải Phòng, chất lượng môi trường nước ở khu vực Bến Bèo và Lan Hạ có mức chất lượng trung bình; theo các tháng được quan trắc, các tháng 6 - 8/2021 có mức chất lượng trung bình, các tháng còn lại ở mức tốt. Ở Kiên Giang, khu vực nuôi ở Hòn Nhum, Hòn Tre và Hòn Heo có mức chất lượng thấp, đặc biệt Hòn Nhum ở mức trung bình. Đây là những thông tin quan trọng làm cơ sở phục vụ tác quản lý và thực tiễn sản xuất của mỗi khu vực nuôi biển.

- Đánh giá mức độ ô nhiễm T-N, T-P trong trầm tích vùng nuôi đều ghi nhận ở mức Ít ô nhiễm, nhưng vùng nuôi của Hải Phòng có giá trị RQ cao hơn vùng Kiên Giang, thấp nhất là vùng Quảng Ninh. Đối với mỗi khu vực nuôi, kết qủa tính toán cho thấy mức ô nhiễm trầm tích ở mức không ô nhiễm đến ô nhiễm trung bình; trầm tích ở khu vực Bến Bèo, vịnh Lan Hạ (Hải Phòng), Hòn Tre (Kiên Giang) ở mức ô nhiễm cao nhất. Kết quả đánh giá sức tải môi trường bằng phương pháp MOM cho thấy, các vùng nuôi ở Quảng Ninh, Kiên Giang ở mức nhỏ hơn sức tải môi trường, có những tác động nhất định đến môi trường; vùng nuôi của Hải Phòng ở mức bằng với ngưỡng sức tải môi trường, có tác động đến môi trường.

- Trong thời gian quan trắc đã ghi nhận những đợt cá nuôi bị chết rải rác, cá nổi đầu, bỏ ăn, lở loét ở khu vực nuôi của Bến Bèo, Vịnh Lan Hạ (Hải Phòng) và Hòn Soi Nhụ, Béo Cò, Tây Hoi (Quảng Ninh), đây là những dấu hiệu cho thấy rõ nguy cơ xảy ra sự cố môi trường nuôi rất lớn. Đây là những những khu vực nuôi có mật độ ô lồng lớn, môi trường biểu hiện ô nhiễm nhất trong các khu vực được quan trắc. Cần thực hiện các biện pháp phù hợp để phòng tránh và giảm thiểu ảnh hưởng đến hoạt động nuôi ở đây.

Thời gian bắt đầu - kết thúc: 01/2021-12/2021.

Kinh phí thực hiện: 2.440 triệu đồng, trong đó NSNN: 2.440 triệu đồng.