Một nghiên cứu mới đây được công bố trực tuyến trên tạp chí Marine Policy cho thấy: Thực thi pháp luật không nghiêm cùng với việc ngư dân đang gặp khó khăn về kinh tế đã dẫn đến tình trạng vi phạm các quy định nghề cá rất phổ biến ở khu vực bờ biển Đông Bắc nước Mỹ. Tình trạng không tuân thủ quy định này đe doạ đến việc áp dụng thành công các biện pháp mới về quản lý nghề cá để bảo vệ và phục hồi nguồn lợi hải sản.
Trong số các kết quả đạt được, các nhà kinh tế học môi trường TS. Dennis King – Trung tâm Khoa học Môi trường, Đại học Maryland, và TS. Jon Sutinen - Đại học Rhode Island đã nêu chi tiết gần gấp đôi phần trăm tổng sản lượng đánh bắt bất hợp pháp trong hai thập kỷ qua của nghề cá đáy đa loài ở vùng Đông Bắc nước Mỹ (NEGF). Nghiên cứu ước tính sản lượng đánh bắt bất hợp pháp hàng năm chiếm từ 12 - 24%, cao hơn nhiều so với ước tính 6 – 14% vào những năm 1980.
Nghiên cứu này, do Chương trình Lenfest Ocean tài trợ. dựa trên các kết quả của đợt điều tra quy mô rộng năm 2007 dành cho các ngư dân, các nhà quản lý, các nhà khoa học và các cán bộ thực thi pháp luật liên quan đến nghề cá đáy đa loài vùng Đông Bắc nước Mỹ, và phân tích các số liệu thực thi luật của Văn phòng Thực thi Luật nghề cá của NOAA và Cục Nghề cá biển Quốc gia của Mỹ.
TS. King cho biết “Sự kết hợp của việc thực thi luật không nghiêm và các điều kiện kinh tế đang bị suy thoái cùng với sự giảm bớt tin tưởng vào khả năng và tính hợp pháp của công tác quản lý nghề cá càng khuyến khích nhiều ngư dân thử vận may của mình và đánh bắt thủy sản bất hợp pháp. Đối với nhiều ngư dân, tình trạng hiện nay đã đạt tới điểm bùng phát về kinh tế và đạo đức mà tại đó lợi ích kinh tế tiềm năng từ việc đánh bắt bất hợp pháp lớn hơn chi phí dự kiến cho phần sản lượng đánh bắt được”.
Trong bài viết này, các tác giả phác thảo mức độ mà hệ thống thực thi luật hiện hành của nghề cá đáy đa loài ở vùng Đông Bắc nước Mỹ (NEGF) không ngăn chặn mạnh các hoạt động đánh bắt bất hợp pháp bởi vì lợi ích kinh tế từ việc vi phạm các quy định đánh bắt thuỷ sản gần gấp 5 lần giá trị kinh tế so với các mức phạt dự kiến. Nghiên cứu thấy rằng chỉ có 1/3 số người vi phạm bị bắt giữ, và thực tế chỉ có 1/3 trong số đó bị truy tố.
Theo TS. King “Mặc dù lợi ích từ việc đánh bắt bất hợp pháp lớn, nhưng các yếu tố quy phạm, như trách nhiệm đạo đức và sức ép của cộng đồng thường làm cho ngư dân tôn trọng luật pháp. Tuy nhiên, các yếu tố quy phạm giúp tuân thủ các quy định của nghề cá đáy đa loài ở vùng Đông Bắc nước Mỹ lại yếu kém bởi vì nhiều ngư dân tin rằng các quyết định quản lý nghề cá gần đây đã không được điều chỉnh và các mục tiêu, kế hoạch phục hồi nguồn lợi dự kiến mang tính chuyên quyền và không công bằng. Để thay đổi tình trạng này, cần phải thực thi luật nhiều hơn, và phải có các hình phạt nhất định và thích đáng đối với những ngư dân cố tình không tuân thủ các quy định”. TS. King còn cho biết thêm “Điều không may là các điều kiện sinh học và kinh tế nghề cá đã được cho phép đạt tới một điểm mà rất nhiều ngư dân đang phải đối mặt với tình trạng kinh tế khó khăn. Cần phải có các chính sách thực thi luật tốt hơn để tạo nhiều cơ hội kinh tế tốt hơn cho tất cả ngư dân”.
Để giải quyết vấn đề này, các tác giả đề xuất thực hiện một “chính sách thực thi quyết liệt” cho nghề cá đáy đa loài ở vùng Đông Bắc nước Mỹ. Chính sách này nên áp dụng nhiều loại chiến lược thực thi và các hình phạt khác nhau đối với những người thường xuyên, thỉnh thoảng hoặc vô tình vi phạm. Các đề xuất cụ thể bao gồm việc xác định nhanh những người vi phạm thường xuyên, xử lý hình sự và tước tất cả các quyền khai thác đối với một số loại hình vi phạm nhất định. Hơn nữa, kinh phí tài trợ nên được gửi đến các chương trình khuyến khích để hỗ trợ sự phối hợp giữa ngư dân và các cán bộ thực thi luật nhằm tăng số vụ vi phạm được phát hiện, báo cáo và khởi tố.
Nghề cá đáy đa loài ở vùng Đông Bắc nước Mỹ gồm 24 loài, trong đó có cá tuyết, cá tuyết chấm đen, cá bơn và các loài thương phẩm quan trọng khác. Nghề này có đội tàu khai thác gần 3.400 chiếc, từ tàu câu nhỏ hoạt động ở vùng nước gần bờ đến các tàu lưới kéo xa bờ có công suất lớn.
N.T.Tỉnh (dịch)
Nguồn: ScienceDaily (June 5, 2009)
