Giải pháp bảo tồn bãi giống định cư

Trước thực trạng suy giảm các bãi giống định cư và nguồn lợi hải sản tại vùng biển Hải Phòng, việc bảo tồn các khu vực sinh sản, phát triển đầu đời của các loài hải sản quý hiếm, có giá trị kinh tế đang trở nên cấp thiết hơn bao giờ hết. Trong bối cảnh đó, các giải pháp bảo tồn tại chỗ cần được xây dựng dựa trên cơ sở khoa học, phù hợp với điều kiện thực tiễn của từng khu vực và có sự tham gia tích cực của cộng đồng địa phương – những người trực tiếp sinh sống, khai thác và gắn bó lâu dài với tài nguyên biển. Sự kết hợp giữa yếu tố khoa học, quản lý và cộng đồng sẽ tạo ra nền tảng bền vững cho các hoạt động bảo tồn, phục hồi bãi giống, đồng thời góp phần nâng cao sinh kế và ý thức trách nhiệm của người dân trong việc gìn giữ tài nguyên thiên nhiên. Trên cơ sở các kết quả nghiên cứu, đề tài đề xuất một số giải pháp trọng tâm nhằm bảo tồn hiệu quả các bãi giống định cư tại đảo Bạch Long Vĩ, quần đảo Long Châu, quần đảo Cát Bà cho vùng biển Hải Phòng, tập trung vào quản lý khai thác bền vững, thích ứng biến đổi khí hậu, bảo vệ môi trường sống, truyền thông giáo dục và ứng dụng tiến bộ kỹ thuật - tất cả đều gắn với vai trò trung tâm của cộng đồng địa phương và đề ra giải pháp bảo vệ theo sơ đồ quản lý khai thác bền vững các bãi giống định cư.

Vùng biển Bạch Long Vĩ

Khoanh vùng bảo vệ: Bãi giống Hải sâm đen, bãi giống Ốc đụn đốm.

- Vị trí:

+ Bãi giống Hải sâm đen phía Đông Bắc đảo với toạ độ phân bố từ vĩ độ 107°44’25”E đến 107°44’21”E, từ kinh độ 20°8'15”N đến 20°8'37”N.

+ Bãi giống Hải sâm đen phía Tây Bắc đảo với toạ độ phân bố từ vĩ độ 107°43’53”E đến 107°44’10”E, từ kinh độ 20°8'54”N đến 20°9'5”N.

+ Bãi giống Ốc đụn đốm ven bờ phía Đông Bắc, Tây Nam của đảo dao động từ vĩ độ 107°43’44”E đến 107°44’10”E, từ kinh độ 20°7'57”N đến 20°8'42”N.

Hình 1. Bản đồ khoanh vùng bãi giống cần bảo vệ tại Bạch Long Vĩ

• Đề xuất bảo vệ: Thành lập đội ngũ tình nguyện viên từ cộng đồng địa phương để giám sát các hoạt động của bãi giống kết hợp với đội ngũ cán bộ KBTB Bạch Long Vĩ để thực hiện hoạt động giám sát.

Vùng biển Long Châu

Khoanh vùng bảo vệ: Bãi giống Hải sâm đen, bãi giống Ốc đụn đốm, bãi giống Cầu gai sọ

- Vị trí:

+ Bãi giống Hải sâm đen Bãi cây bàng với toạ độ phân bố từ vĩ độ 107°8’2”E đến 107°8’6”E, từ kinh độ 20°37'18”N đến 20°37'20”N.

+ Bãi giống Hải sâm đen phía Rẽ Nam với toạ độ phân bố từ vĩ độ 107°9’39”E đến 107°9’45”E, từ kinh độ 20°37'21”N đến 20°37'28”N.

+ Bãi giống Ốc đụn đốm Bãi cây bàng với toạ độ phân bố từ vĩ độ 107°9’33”E đến 107°9’44”E, từ kinh độ 20°37'26”N đến 20°37'33”N.

+ Bãi giống Cầu gai sọ Hòn Nhái với toạ độ phân bố từ vĩ độ 107°10’6”E đến 107°10’8”E, từ kinh độ 20°36'52”N đến 20°36'56”N.

+ Bãi giống Cầu gai sọ phía Tây chân đèn với toạ độ phân bố từ vĩ độ 107°8’8”E đến 107°8’13”E, từ kinh độ 20°37'14”N đến 20°37'16”N.

+ Bãi giống Cầu gai sọ Rẽ Nam với toạ độ phân bố từ vĩ độ 107°8’6”E đến 107°8’10”E, từ kinh độ 20°37'19”N đến 20°37'23”N.

Hình 2. Bản đồ khoanh vùng bãi giống cần bảo vệ tại Long Châu

Đề xuất bảo vệ: Kết hợp với tổ cộng đồng thành lập các hoạt động sinh kế thân thiện với môi trường như nuôi trồng thủy sản bền vững, du lịch sinh thái và hướng dẫn du khách tham quan vùng biển để thực hiện hoạt động trông coi, giám sát khu vực bãi giống.

Vùng biển Cát Bà 

Khoanh vùng bảo vệ: Bãi giống Vẹm xanh

- Vị trí:

+ Bãi giống Vẹm xanh tại Hòn Sến với toạ độ phân bố từ vĩ độ 107°4’20”E đến 107°4’32”E, từ kinh độ 20°42'7”N đến 20°42'17”N.

Hình 3. Bản đồ khoanh vùng bãi giống cần bảo vệ tại Cát Bà

Đề xuất bảo vệ: Thành lập đội ngũ tình nguyện viên từ cộng đồng địa phương để giám sát các hoạt động của bãi giống kết hợp với đội ngũ cán bộ VQG Cát Bà để thực hiện hoạt động giám sát.

Sơ đồ các bên tham gia quản lý bãi giống định cư

Hình 4: Sơ đồ quản lý bãi giống định cư

Dựa trên Sơ đồ quản lý bãi giống định cư, hệ thống quản lý hiệu quả được xây dựng trên nền tảng hợp tác chặt chẽ giữa các cơ quan quản lý, các đơn vị nghiên cứu, cộng đồng địa phương và các tổ chức bảo tồn. Sự phối hợp này đảm bảo việc bảo vệ, khai thác và phát triển bền vững các bãi giống định cư, đồng thời nâng cao nhận thức và trách nhiệm của các bên liên quan trong việc duy trì nguồn lợi thủy sản và bảo vệ môi trường biển.

Bùi Minh Tuấn