Năm 2008, ngành tôm Việt Nam gặp nhiều khó khăn vể thị trường xuất khẩu, nguồn nguyên liệu, vốn và chi phí sản xuất, nhưng các doanh nghiệp tôm Việt Nam vẫn nỗ lực đưa kim ngạch XK vượt mục tiêu 1,5 tỉ USD, đạt trên 1,6 tỉ USD. Năm 2009, những khó khăn này sẽ tiếp tục còn tồn tại, nên dự báo XK tôm sẽ giảm.

Giá tôm nguyên liệu tăng mạnh đầu năm

Sau một thời gian dài rớt giá, mấy tuần qua, giá tôm nguyên liệu tại khu vực đồng bằng sông Cửu Long liên tục tăng do vào thời điểm trái mùa, nông dân không còn hoặc còn rất ít tôm để bán.

Tại Bạc Liêu, giá tôm sú loại 35 đến 40 con/kg giá từ 75.000 đến 80.000 đồng/kg tăng lên 95.000 đến 98.000 đồng/kg; tôm loại 30 con/kg từ 85.000 đồng tăng lên 105.000 đồng/kg. Riêng tôm loại 25 con/kg giá 125.000 đồng/kg, mức giá cao nhất trong vòng 2 năm trở lại đây. ..

Tại Cà Mau, giá tôm cỡ 30 con/kg tăng 4.000đ so với tuần trước đạt 102.000đ/kg, tăng khoảng 30% so với mức thấp 10 năm vào cuối năm 2008.

Giá tôm nguyên liệu tăng khiến người nuôi tôm phấn khởi nhưng không phải là tín hiệu đáng mừng đối với các doanh nghiệp XK tôm vì nguồn cung cấp khan hiếm do hệ quả của một thời gian dài giá thức ăn, giá tôm giống tăng trong khi giá tôm nguyên liệu giảm khiến nhiều nông dân bỏ ao. Theo dự báo của Uỷ ban Tôm Vasep, năm 2009 tình hình tôm nguyên liệu sẽ tiếp tục khó khăn. Do nhu cầu thị trường thay đổi, tôm nguyên liệu trong nước cũng sẽ thay đổi theo xu hướng: nuôi tôm cỡ nhỏ hơn, thu hoạch sớm hơn; một phần diện tích sẽ dành để nuôi tôm thẻ chân trắng.

Theo ông Trần Thiện Hải - Chủ tịch VASEP, do nguyên liệu thiếu trầm trọng nên hiện nay các nhà máy chế biến thủy sản ở ĐBSCL chỉ hoạt động khoảng 30% công suất, ảnh hưởng đến tình hình kinh doanh và đời sống của công nhân. Tôm sú Việt Nam chủ yếu là size lớn trong khi các thị trường nhập khẩu đang có nhu cầu tôm cỡ trung và cỡ nhỏ, do vậy nhiều nhà máy chế biến rơi vào tình trạng thiếu tôm cỡ 21/25 -41/50 để sản xuất trong khi tồn kho tôm cỡ lớn.

Thị trường Nhật: Lượng dự trữ tôm sú Việt Nam giảm, giá bán tăng

Tại thị trường Nhật Bản, nguồn cung cấp tôm cỡ trung từ các nước sản xuất chính như Ấn Độ, Inđônêxia cũng khan hiếm, do vậy các nhà cung cấp đều muốn tăng giá.Trong tuần 2 năm 2009 (5-11/1), các nhà sản xuất vùng Calcutta, Ấn Độ đã điều chỉnh giá tôm sú HLSO tăng 0,30 USD/kg so với tháng 12, song họ đã không bán được tôm cỡ 16/20-31/40 với giá 9,4-6,3 USD/kg. Các nhà nhập khẩu muốn mua với giá như tháng 12 nhưng không được chấp nhận. Tuy nhiên, vẫn có một vài giao dịch tôm cỡ 16/20 với giá dưới 9 USD/kg.

Các nhà sản xuất tôm vùng Tuticorin, Ấn Độ may mắn hơn là có thể bán tôm sú HLSO cỡ 13/15-41/50 với giá 11,7-6,0 USD/kg.

Các nhà sản xuất Inđônêxia vẫn bán được tôm với giá như tháng 12, tôm cỡ 8/12-41/50 giá 13,0-5,3 USD/kg. Đây là những lô hàng cuối cùng của Inđônêxia, lượng dự trữ tôm này đang cạn kiệt.

Tại Nhật, lượng dự trữ tôm sú HLSO Việt Nam giảm mạnh nhất, vì vậy các nhà nhập khẩu Nhật Bản phải mua với giá cao hơn 0,5USD/kg so với giá hồi tháng 12. Tôm sú cỡ 13/15, 16/20 và 21/25 được mua vào với giá 11,50 USD, 9,40USD và 7,40 USD/kg.

Sản lượng tôm thấp ảnh hưởng nhiều đến giá tôm thẻ biển và tôm sú rằn HLSO.

Các nhà cung cấp Inđônêxia chào bán tôm thẻ biển cỡ 6/8-31/40 với giá 24,5-7,2 USD/kg, nhưng không được chấp nhận. Cuối năm 2008, giá tôm loại này giảm 0,4USD/kg.

Tôm chân trắng HLSO cỡ 8/12-51/60 của Ấn Độ được chào bán với giá 17,10-5,70 USD/kg, tăng 0,30 USD/kg so với tháng 12/08.

Các nhà cung cấp Thái Lan không ký hợp đồng được với các nhà NK Nhật Bản, sau khi chào bán tôm chân trắng PUD, block với giá 7,10-5,20 USD cỡ 26/30-51/60, tăng khoảng 0,40 USD/kg so với tháng 12/2008.

Dự báo

Trong bối cảnh các thị trường truyền thống đều giảm sức mua, mặc dù các doanh nghiệp XK đã năng động mở rộng và phát triển thêm các thị trường mới, nhưng sẽ không đủ bù đắp tỉ lệ sụt giảm, các ngân hàng nước ngoài có hẹp vốn vay, nhiều khách hàng không còn khả năng thanh toán đúng hạn, thậm chí phải cắt giảm hợp đồng, trong khi nguồn nguyên liệu trong nước tiếp tục khan hiếm, chi phí đầ vào tiếp tục tăng cao, nên XK tôm trong những tháng đầu năm chắc chắn sẽ sụt giảm.

Lê Hằng (Nguồn vasep)