Tuy chưa có công bố chính thức về kết quả XK thủy sản cả năm nhưng số liệu thống kê của Hải quan Việt Nam cho thấy, đến hết ngày 15/12/2010, giá trị XK thủy sản của nước ta đã đạt hơn 4,7 tỷ USD, tăng 16,42 % so với cùng kỳ năm trước. Như vậy, có cơ sở để khẳng định đạt được con số 4,9 tỷ USD tổng giá trị XK thủy sản của Việt Nam khi kết thúc năm 2010.

Nhìn lại năm qua, có thể thấy hai mặt hàng chủ lực là tôm và cá tra nằm trong số các mặt hàng thủy sản XK của nước ta đều đã vượt khỏi ngưỡng giá trị 1 tỷ USD, trong đó mặt hàng tôm lần đầu tiên đạt hơn 2 tỷ USD.
Để đạt được con số ấn tượng hơn 2 tỷ USD, XK tôm trong năm 2010 đã phải vượt qua rất nhiều trở ngại đến từ nhiều phía, nhất là vào nửa cuối năm. Trước hết là tình trạng thiếu tôm nguyên liệu cho chế biến từ khoảng quý III/2010 do tôm nuôi bị chết nhiều ở một số địa phương. Vẫn còn những hiện tượng tôm nhiễm tạp chất, dư lượng hóa chất, kháng sinh, dẫn đến việc một số thị trường NK tăng cường các biện pháp kiểm soát, tạo nhiều sức ép lên các DN chế biến vốn đã và đang phải đối phó với sự cạnh tranh gay gắt trên các thị trường NK.
Với cá tra, mặc dù con số giá trị XK không đạt được như mục tiêu đề ra hồi đầu năm nhưng cũng đủ để nói lên sự nỗ lực lớn lao của ngành hàng cá tra khi mà loài cá da trơn này của chúng ta liên tục phải hứng chịu những “đòn đánh” từ bên ngoài, nào là thuế chống bán phá giá ở thị trường Hoa Kỳ, nào là “chiến dịch” tung tin trên các phương tiện truyền thông ở nhiều nước nhằm bôi nhọ hình ảnh con cá tra Việt Nam, và gần đây là việc WWF tại 6 nước Châu Âu đưa con cá tra vào danh sách đỏ trong Cẩm nang hướng dẫn tiêu dùng thủy sản năm 2010 - 2011 hòng làm giảm giá trị của con cá này (nhưng cuối cùng, trước những lý lẽ đầy thuyết phục của phía Việt Nam, WWF đã đồng ý đưa cá tra ra khỏi danh sách này!).
Bên cạnh đó, ở trong nước, những bất cập nội tại cũng được bộc lộ rõ qua việc có quá nhiều DN vẫn đang XK mà không có nhà máy chế biến, việc quản lý giá sàn chưa thực hiện được, các chương trình quảng bá chưa đủ mạnh để có thông tin chính xác, khách quan đến người tiêu dùng trong và ngoài nước; các biện pháp quản lý nhà nước vẫn còn những bất cập từ khâu quy hoạch nuôi, sản xuất giống đến quản lý chất lượng sản phẩm XK. Tuy vậy, các DN cá tra trong cơn “sóng cả” vẫn “không ngã tay chèo”, vượt qua rất nhiều khó khăn để mang về cho đất nước 1,4 tỷ USD trong năm qua.  
Cũng phải kể đến các mặt hàng thủy sản XK khác nữa như cá ngừ, mực và bạch tuộc, giáp xác khác (ngoài tôm). Giá trị XK các sản phẩm này đã đạt hơn 1 tỷ USD trong tổng giá trị XK thủy sản năm nay, trong đó rất ấn tượng là XK cá ngừ với tốc độ tăng trưởng ấn tượng, gần 50% về khối lượng và hơn 62% về giá trị tính đến hết tháng 11 vừa qua. Những con số về tốc độ tăng trưởng này càng có ý nghĩa khi các DN sử dụng nguyên liệu từ khai thác biển gặp khá nhiều lúng túng trong quá trình triển khai việc chứng nhận xuất xứ theo yêu cầu của EC nhằm phòng ngừa và ngăn chặn khai thác thủy sản bất hợp pháp, không báo cáo và không được kiểm soát (khai thác IUU).  
Trong lĩnh vực sản xuất kinh doanh hàng thủy sản tiêu thụ nội địa, nhiều DN hội viên đã cố gắng khắc phục các khó khăn và tích cực tham gia vào chủ trương lớn của Nhà nước là “Người Việt Nam ưu tiên dùng hàng Việt Nam”. Cùng với một thực tế là nhu cầu tiêu thụ thuỷ sản nội địa ngày càng tăng, các DN cũng đã và đang làm hết sức mình để phối hợp với nhau và cùng với hệ thống bán lẻ trong nước đáp ứng nhu cầu ngày càng lớn của người tiêu dùng trong nước.
Khép lại năm 2010, cộng đồng DN chế biến XK thủy sản có quyền tự hào về những kết quả đã đạt được, tiếp tục đồng lòng hiệp sức trong năm tới và những năm tiếp theo để vượt qua khó khăn và gặt hái những thành công mới, đóng góp xứng đáng cho sự phát triển bền vững nghề cá Việt Nam.
ĐĐH
(Nguồn: Vasep)