Từ giữa những năm 90, Ucraina chỉ nhập khẩu các loại cá song và cá trích rẻ tiền. Tiêu thụ thuỷ sản đã giảm mạnh từ 18 kg vào cuối những năm 80 xuống còn 3,5 kg năm 1994. Tuy nhiên, tiêu thụ thuỷ sản của Ucraina đang dần tăng lên...

Tổng quan thị trường thủy sản Ucraina

Nhu cầu đối với cá và các loại thuỷ sản khác của Ucraina có xu huớng tăng mạnh do thu nhập bình quân/người ở nước này gia tăng. Năm 2006, Ucraina tiêu thụ hơn 560.000 tấn thủy sản với khối lượng nhập khẩu đạt gần 330.000 tấn. Năm 2006 cũng là năm đánh dấu sự kết thúc giai đoạn bùng nổ nhập khẩu thủy sản của Ucraina kéo dài trong vài năm qua và bắt đầu một sự chuyển hướng sang các sản phẩm thủy sản cao cấp. 

Khi nhu cầu đối với thuỷ sản chất lượng tốt hơn tăng lên sẽ tạo cơ hội cho các nhà xuất khẩu của Mỹ nắm bắt thêm thị phần nhưng cũng đồng thời cạnh tranh gay gắt hơn với các nhà cung cấp Châu Âu và Nam Mỹ.

Qui mô, cấu trúc và xu hướng thị trường

Năm 2006, nhập khẩu thuỷ sản của Ucraina chiếm trên 65% với 314.000 tấn cá và 18.000 tấn thuỷ sản khác. Trong khi đó, sản lượng khai thác của Ucraina đạt thấp và ngày càng giảm do phạm vi khai thác hạn chế. Ngoài ra, một số loài thuỷ sản khai thác quen thuộc với người dân thì lại có chất lượng thấp và thường không thích hợp cho chế biến. Những yếu tố này khiến Ucraina ngày càng phụ thuộc vào nguồn thuỷ sản nhập khẩu.

Thủy sản nhập khẩu được bán ở Ucraina chủ yếu dưới dạng đông lạnh. Tuy nhiên, thuỷ sản ướp đá cũng đang gia tăng thị phần nhanh chóng. Hiện nay, phần lớn thuỷ sản được tiếp thị là thuỷ sản “ướp đá” chất lượng tốt và được bày bán tại các siêu thị hay các cửa hàng chuyên bán thuỷ sản đều được nhập khẩu dưới dạng đông lạnh sau đó được giã đông.

Phương thức này sẽ tiếp tục kéo dài trong vài năm tới do qui trình chứng nhận vệ sinh mất nhiều thời gian và sự dè dặt của người tiêu dùng ở Ucraina trong việc chi trả cho các sản phẩm thủy sản có giá quá cao. Tuy nhiên, dự kiến 1-2 năm tới, nhu cầu tiêu thụ thuỷ sản cao cấp sẽ tăng bởi những người có thu nhập cao tăng lên và họ sẵn sàng chi trả cho các sản phẩm này.

Nhập khẩu thuỷ sản của Ucraina thường giảm mạnh vào mùa hè do thiếu kho lạnh và tủ đông. Do vậy chủ yếu thuỷ sản được tiêu thụ tại các cửa hàng bán lẻ ngoài trời. Nhiều nhà nhập khẩu Ucraina đang đầu tư nâng cấp hệ thống kho lạnh do vậy doanh số bán thuỷ sản tại các khu đô thị lớn sẽ bình ổn hơn trong một vài năm tới.

Chiến lược thâm nhập thị trường

Chiến lược thâm nhập thị trường duy nhất có thể áp dụng đối với các nhà cung cấp mới là liên hệ và hợp tác với một nhà nhập khẩu Ucraina. Đây là chiến lược mà tất cả các nhà cung cấp Châu Âu và Châu Mỹ đều áp dụng. Các mối quan hệ cá nhân đóng vai trò rất quan trọng ở Ucraina. Các thủ tục nhập khẩu rất rườm rà và mất nhiều thời gian. Tuy nhiên, nếu liên hệ với một nhà nhập khẩu, họ sẽ có trách nhiệm giải quyết mọi thủ tục hậu cần, vận chuyển và phân phối trong nước.

Tiêu thụ

Từ giữa những năm 90, Ucraina chỉ nhập khẩu các loại cá song và cá trích  rẻ tiền. Tiêu thụ thuỷ sản đã giảm mạnh từ 18 kg vào cuối những năm 80 xuống còn 3,5 kg năm 1994. Tuy nhiên, tiêu thụ thuỷ sản của Ucraina đang dần tăng lên.

75% thủy sản nhập khẩu của Ucraina là để chế biến, trong đó chủ yếu là các loài cá đáy nhập khẩu như cá trích, cá sòng và cá sácđin. 10% tiêu thụ nội địa với các loài phổ biến như cá minh thái và các loài cá tuyết.

Mặc dù có sự chuyển dịch thị trường sang các sản phẩm chất lượng cao nhưng hiện nay, Ucraina vẫn tiếp tục nhập khẩu các loại cá trích giá rẻ, surimi và một số loài “bình dân” khác.

Cơ chế thương mại và tiếp cận thị trường

Tháng 8/2005, Ucraina đã giảm thuế nhập khẩu tối thiểu đối với mỗi kg thủy sản. Đối với hầu hết các sản phẩm thủy sản đông lạnh giá rẻ, mức thuế nhập khẩu từ 0-5% tổng giá trị CIF.  Ngoài thuế nhập khẩu, các nhà nhập khẩu còn phải trả 20% thuế GTGT cũng như các chi phí ngân hàng liên quan đến chuyển tiền.

Tất cả thuỷ sản nhập khẩu vào Ucraina đều phải có chứng nhận. Qui trình cấp chứng nhận thường mất 7 ngày trong khi thời gian bảo quản thuỷ sản ướp đá chỉ kéo dài từ 10-12 ngày. Đây thực sự là một trong những trở ngại lớn đối với các nhà nhập khẩu.

Mặc dù là thành viên của Ủy ban Codex, Cục Thú y và Cục Quản lý An toàn Vệ sinh của Ucraina vẫn không chấp nhận các chứng nhận do cơ quan chức năng tương đương của nước xuất khẩu cấp.

Việc kiểm tra các lô hàng nhập khẩu sẽ được tiến hành ngay tại phòng kiểm nghiệm của cảng tiếp nhận hoặc phòng kiểm nghiệm của nơi đến. Chi phí kiểm tra khác nhau tuỳ thuộc vào từng mặt hàng, phương thức vận chuyển và số lượng. Đối với lô hàng 100 tấn, nhà nhập khẩu sẽ phải trả từ 60-70 USD phí kiểm tra và các loại phí khác.

Nguồn vasep