Gần 3 năm nay, dầu DO liên tục tăng giá, chi phí ra khơi cho mỗi tàu phải tăng thêm từ 50 - 70 triệu đồng, trong khi đó giá hải sản tăng không đáng kể, làm cho nhiều chủ tàu làm ăn thua lỗ. Vậy nhưng vẫn có những ngư dân không chịu lùi bước, tìm cách cải tiến kỹ thuật và tổ chức lại sản xuất đưa đội tàu của gia đình làm ăn hiệu quả.

THUA LỖ Ở NHIỀU NƠI

Xã Phước Tỉnh (huyện Long Điền, BRVT) có 80% hộ gia đình sống bằng nghề đánh bắt hải sản và làm dịch vụ nghề cá. Những năm trước, biển đã mang lại cho người dân trong xã một cuộc sống sung túc, bộ mặt của xã cũng nhờ đó mà khang trang. Hai năm gần đây, xăng dầu, lương thực, thực phẩm liên tục tăng giá, đánh bắt hải sản ngày càng khó khăn. Nhiều ngư dân trước đây nổi tiếng giàu có nay cũng lâm vào cảnh khốn khó. Những người mới vào nghề lại càng vất vả hơn. Ông Nguyễn Phong, ở ấp Tân Phước vừa mới, đầu tư 2,4 tỷ đồng đóng cặp tàu đánh bắt hải sản xa bờ. Ngay chuyến đi biển đầu tiên ông đã bị lỗ hơn 20 triệu đồng do giá dầu DO tăng. Những chuyến biển tiếp theo cũng liên tục lỗ, ông phải bán tàu với giá chỉ bằng 2/3 số tiền đầu tư ban đầu. Ông Hồ Trung Kiều, ở ấp Phước Bình, cũng buộc phải bán một chiếc tàu để trang trải nợ nần, nhưng đến nay vẫn còn nợ ngân hàng mấy trăm triệu đồng…

Ông Nguyễn Xuân Lãm, cán bộ phụ trách hải sản xã Phước Tỉnh cho biết: xã hiện có 17% số tàu đánh bắt xa bờ làm ăn hiệu quả, hơn 40% số tàu làm ăn cầm chừng, gần 40% số tàu thua lỗ. Hiện nay, tại các cảng cá có 20 tàu phải nằm bờ vì chủ tàu không có tiền nạp dầu, nước đá và các phí tổn khác cho tàu ra khơi.

Xăng dầu tăng giá, tàu nằm bờ kéo theo hàng loạt người làm nghề dịch vụ hậu cần nghề cá mất việc. Các cơ sở cung ứng xăng, dầu cũng ế ẩm. Ông Sáu Bản, chủ cơ sở xăng dầu số 26 (thuộc Công ty TNHH Tiến Thành) cho biết: hiện nay giá dầu cao, đánh bắt thua lỗ, ngư dân không đi biển nên việc buôn bán, cung ứng dầu cho tàu cá cũng eo sèo. Trước kia, mỗi tháng doanh thu của Công ty TNHH Tiến Thành đạt 10 tỷ đồng, nay giảm xuống chỉ còn 4 tỷ đồng. Cũng trong cảnh ngộ đó, bà Dung, chủ cơ sở xăng dầu ở cảng Bến Đá phường 5, TP. Vũng Tàu cho hay, do làm ăn thua lỗ, nhiều chủ ghe không thanh toán được tiền dầu, hiện giờ cơ sở của bà chỉ buôn bán cầm chừng để thu hồi nợ cũ.

THUYỀN TO KHÔNG LO SÓNG CẢ

Xăng dầu tăng giá, khó khăn chồng chất, nhưng thực tế đối với những ngư dân biết cách làm ăn, họ vẫn bám biển và thu lợi từ biển. Ông Đỗ Ngọc Đức, ở ấp Tân Phước, xã Phước Tỉnh (huyện Long Điền) có 8 cặp tàu đánh bắt xa bờ. Mấy năm nay, mặc dù dầu liên tục tăng giá nhưng đoàn tàu của gia đình ông Đức vẫn liên tục bám biển khai thác ngư trường. Mỗi tháng, sau khi trừ chi phí và khấu hao tài sản, ngư lưới cụ, mỗi cặp tàu của gia đình ông lãi khoảng 25 triệu đồng. Ông Đức cho biết: Để đánh bắt đạt hiệu quả, trước tiên tàu và ngư lưới cụ phải hội đủ các điều kiện “lưới thưa, dây nhỏ, máy mạnh”. Bởi vậy, ông đã thay toàn bộ lưới trên tàu từ kích cỡ 8 cm thành mắt lưới 32 cm để giảm lực cản, kéo nhanh, ít tốn nhiên liệu. Những tàu có công suất nhỏ, (từ 60-90 CV) ông thay máy có công suất từ 250 - 450 CV. Hiện nay, tàu của gia đình ông Đức có công suất từ 600 CV trở lên. Để bảo quản sản phẩm sau thu hoạch đạt chất lượng tốt, từ 20 đến 30 ngày ông bố trí 1 tàu chở sản phẩm vào bờ, đồng thời chở nước đá, dầu và lương thực, thực phẩm ra “tiếp tế” cho đoàn tàu tiếp tục đánh bắt ngoài khơi.

Ông Võ Minh, ở ấp Tân Phước, xã Phước Tỉnh, có 4 cặp tàu làm nghề giã cào đánh bắt xa bờ, áp dụng phương thức hợp tác với các tàu bạn, luân phiên nhau đưa sản phẩm vào bờ, bảo quản sản phẩm tốt. Ông Minh còn thường xuyên liên lạc với đoàn tàu qua máy bộ đàm, thông tin cho các thuyền trưởng về thời tiết, về ngư trường, về giá cả các loại hải sản trên thị trường. Nhờ vậy, sản phẩm của đoàn tàu nhà ông bao giờ cũng bán được giá cao. Mỗi chuyến biển trong 3 tháng, mỗi cặp tàu của ông thu lãi được 120 triệu đồng sau khi đã trừ chi phí và khấu hao tài sản. Hộ các ông Võ Thanh Hùng, Nguyễn Tư, Đỗ Minh, Nguyễn Thanh Trong, ở ấp Tân Phước, xã Phước Tỉnh, mỗi hộ có từ 4 đến 8 cặp tàu đánh bắt xa bờ, các tàu này đều làm ăn hiệu quả, mỗi cặp tàu thu lãi từ 20-25 triệu đồng/tháng sau khi đã trừ chi phí.

Trước tình hình giá xăng dầu tăng cao như hiện nay và dự đoán sẽ còn nhiều biến động trong thời gian tới, nhiều ngư dân đã tổ chức lại mô hình đánh bắt để duy trì sản xuất có hiệu quả. Tuy nhiên, không phải ai cũng có điều kiện và kiến thức để đầu tư. Đã đến lúc Nhà nước và các ngành chức năng cần nghiên cứu và áp dụng những giải pháp thiết thực để hỗ trợ ngư dân cải tiến kỹ thuật nhằm duy trì và phát triển nghề đánh bắt hải sản.

Thu Phong (Theo Viet Linh)