Với một chú rùa cạn, bị lật ngửa là kịch bản khổ sở và tai họa nhất. Vì thế để tránh điều đó, một vài loài đã tiến hoá một mẹo khá thông minh - tạo ra cái mai có hình dạng giữ thăng bằng hoàn hảo.

Gabor Domokos và Peter Varkonyi tại Đại học Công nghệ và Kinh tế Budapest ở Hungary đã mô hình hoá hình thái của mai rùa biển và rùa cạn với chiều cao mai khác nhau. Họ phát hiện thấy những con có mai rất cao, chẳng hạn rùa cạn star, thường chỉ có một hướng thăng bằng hiệu quả, đó là nằm sấp. Nếu bị đặt theo cách khác, chẳng hạn đặt ngửa, con rùa cạn star sẽ tự động lăn trở lại về vị trí cũ mà không mấy tốn sức.

Trong thuật ngữ hình học, loại mai rùa này được gọi là vật thể monostatic, nghĩa là vật thể chỉ có một trạng thái ổn định trên mặt phẳng nằm ngang. Những hình dáng như vậy rất hiếm gặp trong tự nhiên, các nhà nghiên cứu nói.

Những loài khác có mai phẳng hơn, như rùa cổ rắn Argentina có hai điểm thăng bằng - trên bụng và lưng - và hầu hết đều sử dụng cổ của chúng như là một đòn bẩy để đưa cơ thể lật sấp trở lại.

Những con vật có mai cao trung bình thì có hình dạng kém hơn tất cả, các nhà nghiên cứu cho biết. Chúng có thể nghỉ ngơi ở 3 điểm hoàn toàn riêng biệt, là nằm sấp hoặc nằm nghiêng, nghĩa là chúng có thể bị mắc lại ở nửa đường nếu lăn tròn.

T. An