Nuôi tôm trên ruộng muối cũng cần trang bị kiến thức và phương tiện như nuôi tôm công nghiệp mới đạt được hiệu quả cao. Trong ảnh: Vào mùa thu hoạch tôm

Nuôi tôm trên ruộng muối đã giúp nhiều hộ gia đình ở phường 12, TP. Vũng Tàu đổi đời. Tuy nhiên, bên cạnh đó cũng có người phải trả giá đắt do thiếu kiến thức và lạm dụng mô hình luân canh tôm – muối.

“CON TÔM ÔM HẠT MUỐI”...

Ông Lê Quang Hùng, người nuôi tôm sú ở phường 12 cho biết: Nhiều năm qua, gia đình ông chỉ có nghề làm muối. Mấy năm muối rớt giá đời sống gia đình gặp nhiều khó khăn. Từ năm 2000, nhờ học được kinh nghiệm nuôi tôm sú trên ruộng muối qua mô hình của Trung tâm Khuyến ngư, ông bắt đầu làm quen với nghề nuôi tôm sú. Cũng trên 2.700m2 ruộng muối thay vì đến mùa mưa thì bỏ hoang, nay ông tận dụng để nuôi tôm. Năm đầu tiên nuôi, không ngờ ông thắng ngon ơ, bỏ túi gần 20 triệu đồng (tương đương số tiền thu lợi từ làm muối 4-5 năm). Tích lũy được một ít vốn và kiến thức, năm sau ông Hùng thuê thêm 1 ha ruộng muối và 2 nhân công mở rộng sản xuất. Mùa nắng làm muối, mùa mưa nuôi tôm, năm nào ông cũng có lãi, nhờ vậy, kinh tế gia đình ngày một khấm khá.

Địa bàn phường 12 có điều kiện tự nhiên phù hợp với nghề làm muối. Nhiều hộ gia đình thu nhập chủ yếu từ nghề muối. Bình quân mỗi ha ruộng mặn thu được từ 80 – 100 tấn muối/vụ. Thế nhưng, với giá bán bình quân từ 180.000 đồng – 300.000 đồng/tấn, trừ công cán người làm muối thu lợi nhuận rất thấp. Hơn nữa, nghề muối chỉ làm được vào mùa khô, các tháng còn lại bà con diêm dân phải bươn chải nhiều nghề khác nhau để đắp đổi qua ngày, trong khi đó ruộng muối thì bỏ không.

Trước thực trạng đó, năm 1999, Trung tâm Khuyến ngư xây dựng mô hình nuôi tôm sú công nghiệp tại phường 12 để bà con học thêm nghề mới. Năm đầu tiên, có khoảng 7 hộ áp dụng. Từ năm 2004, sau sự thành công của 5 mô hình trình diễn nuôi tôm trên ruộng muối do Trung tâm kết hợp với Hội Nông dân tỉnh xây dựng, nhiều hộ đã áp dụng và mở rộng sản xuất.

Hiện nay, phường 12 có hơn 80 hộ nuôi tôm sú với tổng diện tích khoảng 200 ha, trong đó, có khoảng 60 ha nuôi trên ruộng muối đạt năng suất bình quân 1 – 1,2 tấn/ha. Có người do ít vốn và kinh nghiệm còn hạn chế, nên có lúc cũng gặp rủi ro, song nhìn chung nhờ nuôi tôm thu nhập của họ khá hơn so với “độc canh” nghề muối. “Trước kia muốn có tiền mua 1 kg gạo chúng tôi phải gò lưng giữa cái nắng gay gắt cào 30 kg muối, nay chỉ cần thu 1kg tôm là có thể mua được 20 kg gạo. Nhờ nuôi tôm chúng tôi mới có cơ may đổi đời, chứ làm muối suốt đời chắc cũng không thoát được nghèo” – ông Hùng nói.

90% HỘ NUÔI TÔM TRÁI VỤ THẤT BẠI

Nhận thấy nuôi tôm sú trên ruộng muối vào mùa mưa đạt hiệu quả kinh tế cao, thời gian qua nhiều hộ chủ quan thả nuôi luôn vào mùa khô bất chấp thời tiết không thuận lợi. Lý do khiến người dân liều lĩnh là tôm trái vụ có giá cao. Tuy nhiên, họ đã trả giá đắt cho sự liều lĩnh đó, gần 90% hộ nuôi tôm trái vụ đều bị thất bại. Kỹ sư Đào Thị Thanh, cán bộ kỹ thuật Trung tâm Khuyến ngư cho biết, khu vực ruộng muối phường 12 vào mùa khô có độ mặn rất cao. Thả nuôi vào mùa khô tôm chậm lớn. Hơn nữa, mực nước trong ruộng muối thấp, chỉ từ 50 – 80cm, khiến cho môi trường nước trong ruộng dễ biến động, nhất là các yếu tố về nhiệt độ, độ mặn, trong khi mực nước thấp, quạt khí không thể sử dụng hết công suất, dẫn đến tôm thường bị sốc và chết do thiếu ôxy.

Chính vì những yếu tố bất lợi đó, Trung tâm Khuyến ngư khuyến cáo người dân chỉ nên tận dụng ruộng muối để nuôi tôm vào khoảng thời gian từ tháng 5 đến tháng 11. Đây là thời điểm các yếu tố môi trường phù hợp cho tôm phát triển trên ruộng muối. Như vậy, bà con chỉ nên nuôi một vụ tôm trong năm, không nên thả thêm vụ 2 vào thời điểm giao mùa (từ tháng 10 đến tháng 2).

“Nuôi tôm trên ruộng muối là phương thức tốt nhằm đa dạng hóa ngành nghề cải thiện thu nhập, song người dân cần có những kiến thức nhất định để bảo đảm hiệu quả đầu tư. Không nên chạy theo lợi nhuận mà đầu tư nuôi trái vụ dẫn đến “lợi bất cập hại” – ông Thân Văn Minh, Giám đốc Trung tâm Khuyến ngư khuyến cáo.

Bài, ảnh: Song An (Theo vietlinh)