Ảnh minh họa

Theo số liệu từ Tổng cục Hải quan, năm 2019, tổng kim ngạch xuất nhập khẩu hàng hóa các loại của cả nước đạt 517,26 tỷ USD, tăng 7,6% so với năm 2018.

Trong hơn 200 quốc gia, vùng lãnh thổ có hoạt động xuất nhập khẩu với Việt Nam thì Trung Quốc tiếp tuc là thị trường lớn nhất và là năm thứ hai liên tiếp kim ngạch giữa 2 nước đạt trên 100 tỷ USD. Cụ thể, năm 2019, tổng kim ngạch xuất nhập khẩu giữa Việt Nam và Trung Quốc đạt 116,866 tỷ USD, trong đó xuất khẩu của Việt Nam là 41,414 tỷ USD và nhập khẩu tới 75,452 tỷ USD. Như vậy, riêng thị trường Trung Quốc chiếm đến 22,6% tổng kim ngạch xuất nhập khẩu của cả nước trong năm 2019.

Theo số liệu công bố ngày 13/01/2020, của Tổng cục Hải quan tổng kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam sang thị trường Trung Quốc đạt hơn 41,414 tỷ USD, trong đó, tổng kim ngạch xuất khẩu hàng thủy sản đạt 1,230 tỷ USD tăng 23,56% so với cùng kỳ năm 2018 (chiếm tỷ trọng 2,97% trong tổng kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam).

Năm 2019, Trung Quốc là thị trường nhập khẩu lớn thứ ba về sản phẩm thủy sản của Việt Nam chỉ đứng sau Mỹ và Nhật Bản. Trong đó, Trung Quốc là thị trường nhập khẩu sản phẩm cá tra lớn nhất của Việt Nam đạt hơn 662 triệu USD tăng 33% so với cùng kỳ năm ngoái và chiếm 25,3% tỷ trọng các sản phẩm xuất khẩu cá tra của Việt Nam. Trung Quốc cũng là một trong những thị trường tiêu thụ lớn sản phẩm tôm của Việt Nam chiếm 16,1% tổng giá trị xuất khẩu hàng tôm.

Như vậy, bất kỳ những tác động từ phía thị trường Trung Quốc sẽ ảnh hướng tới xuất khẩu của Việt Nam, trước diễn biến phức tạp của dịch viêm đường hô hấp cấp do chủng mới của virus Corona gây ra đã đang và sẽ ảnh hưởng không nhỏ đến xuất khẩu Việt Nam. Ngành Thủy sản được xem là một trong những ngành sẽ bị tác động lớn bởi dịch do virus Corona gây ra.

Một trong những thách thức hiện nay đối với ngành thủy sản là việc vận chuyển hàng qua đường biển gặp khó khăn do một số hãng tàu lớn đi Trung Quốc đang tạm thời ngừng nhận đơn hàng. Hiện nay nhiều doanh nghiệp không đưa được hàng sang Trung Quốc dẫn đến tồn kho tăng lên. Điều này kéo theo chi phí tồn kho cũng tăng khoảng 1 USD/pallet hàng. 

Đối với các đơn hàng thủy sản đi đường bộ trong thời gian tới sẽ chịu nhiều tác động bởi sự khó khăn trong khâu thông quan do Trung Quốc đã thông báo tạm dừng khiến cho việc xuất khẩu thủy sản gặp khó khăn về thời điểm giao hàng. Nhiều nhà nhập khẩu Trung Quốc đã thông báo cho các doanh nghiệp xuất khẩu thủy sản của Việt Nam tạm dừng việc giao hàng cho đến hết ngày 9/2 hoặc cho đến khi có thông tin bình thường hóa các hoạt động trở lại từ Chính phủ Trung Quốc.

Ngoài ra, một số thị trường lớn như Nhật Bản yêu cầu không đưa hàng sang Trung Quốc trước khi sang nước họ.

Bên cạnh đó, các chuỗi cửa hàng đóng cửa đã ảnh hưởng đến sức tiêu thụ cá philê; các nhà hàng, chuỗi ẩm thực vắng khách dẫn đến giảm nhu cầu đối với thủy sản. Không chỉ các nhà hàng mà các siêu thị, cửa hàng bán lẻ đóng cửa cũng ảnh hưởng trực tiếp đến các đơn hàng. Theo đó, các nhà nhập khẩu điều chỉnh lùi các đơn hàng.

Việc tạm dừng đường bay, khó khăn trong giao thông giữa hai nước sẽ gây ảnh hưởng lớn đối với hoạt động giao dịch, làm việc trao đổi của doanh nghiệp hai nước, đặc biệt đối với các hoạt động vận chuyển hàng hóa nông sản bằng đường hàng không, đường thủy, đường bộ.

Trung Quốc là thị trường chính tiêu thụ hôm hùm của Việt Nam, ảnh hưởng của dịch viêm đường hô hấp cấp do virus corona đang khiến cho việc xuất khẩu tôm hùm sang thị trường Trung Quốc bị ngưng trệ. Không chỉ tôm thịt đang bị ùn ứ mà việc thả giống nuôi tôm đợt mới cũng bị ảnh hưởng do lồng nuôi đang lưu tôm thịt chờ bán, lồng để nuôi mới không có.

Trước diễn biến phức tạp của dịch viêm đường hô hấp cấp do chủng mới của virus Corona gây ra tác động đến nhiều nước trên thế giới và tình hình thương mại nông, lâm, thủy sản của Việt Nam với các thị trường, đặc biệt là thị trường Trung Quốc, vừa qua, tại Hà Nội, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tổ chức Hội nghị “Thúc đẩy thương mại, phát triển sản xuất nông sản trước tác động dịch bệnh Corona” hội nghị đã đưa ra các nhận định đánh giá các kịch bản tác động tới ngành nông nghiệp nói chung, trong đó có ngành thủy sản và bàn các giải pháp để tháo gỡ những khó khăn hiện nay.

Văn Thọ